Theo quy luật sinh tử khắc nghiệt của thời gian, lúc 6 giờ 58 phút, ngày 21 tháng 5 năm 2018 (nhằm 07 tháng 4 năm Mậu Tuất) Nghệ sĩ – Chiến sĩ, Nhà báo, Phóng viên ảnh chiến trường Trần Phú Hạnh – nghệ danh Vũ Ba – Giải thưởng Nhà nước về VHNT, chuyên ngành Nhiếp ảnh năm 2006, sau thời gian lâm bệnh nặng đã qua đời tại nhà riêng, hưởng thọ 89 tuổi. Trong thời gian nghỉ ngơi cuối đời, ông Vũ Ba thường thích đọc sách và tham gia các hoạt động thể thao, đặc biệt là tham gia cá cược thể thao trực tuyến trên 8day.
Tác phẩm: Phúc Tân kêu gọi trả thù – Tác giả: Vũ Ba
Một trong những bức ảnh nổi tiếng gắn liền với tên tuổi của Nghệ sĩ – Nhà báo, Phóng viên ảnh Vũ Ba được bấm máy cách nay hơn nửa thế kỷ. “Khi ấy, chiều ngày 13/12/1966, tôi đang có mặt tại tòa soạn báo Quân đội Nhân dân ở phố Phan Đình Phùng thì nghe tiếng còi báo động. Máy bay Thần sấm F-105 cuả Mỹ ném bom rải thảm cầu Long Biên nhằm phá hoại miền Bắc lần thứ nhất. Với vội chiếc máy ảnh đeo lên ngực, tôi nhanh chóng đạp xe ra hiện trường, vừa đến khu Phúc Tân thì chợt thấy một bé gái từ trong đám cháy chạy ra kêu khóc thảm thiết…”. Bức ảnh được bấm đúng khoảnh khắc đầy cảm xúc, là hình tượng sinh động, trực quan, tố cáo mạnh mẽ tội ác chiến tranh xâm lược, là biểu tượng để phản đối chiến tranh do Mỹ gây ra đã được vinh dự trao Giải thưởng Lớn tại cuộc thi ảnh quốc tế của báo Sự thật (Liên Xô) với tựa đề “Không thể để thế này…” nhân kỷ niệm tròn 50 năm Cách mạng tháng Mười – Nga.
NSNA – Chiến sĩ – Phóng viên ảnh Vũ Ba thời trẻ
Sinh ngày 01 tháng 10 năm 1930 tại xã Mỹ Xá, thành phố Nam Định, xuất thân từ gia đình thuần nông, ông giác ngộ và tham gia cách mạng từ rất sớm. Tháng 5 năm 1947, ông thoát ly gia đình làm giao liên cho Ban Quân báo khu Sài Gòn – Chợ Lớn. Từ tháng 10 năm 1952 đến tháng 3 năm 1955, ông được giao nhiệm vụ phóng viên quay phim thời sự, phòng văn nghệ thuộc Tổng cục Chính trị khu miền Tây Nam bộ.
Tập kết ra Bắc năm 1954, từ tháng 2 năm 1965 đến ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, nhà báo Vũ Ba công tác tại Tổng cục Chính trị và làm phóng viên ảnh báo Quân đội Nhân dân. Đây cũng là thời kỳ Nghệ sĩ – Nhà báo, Phóng viên ảnh chiến trường Vũ Ba phát huy được hết bản lĩnh yêu nghề, ông xông xáo cùng các đồng đội nơi tuyến lửa, hướng ống kính vào chủ đề “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”, ghi lại được những tác phẩm ảnh tiêu biểu còn đậm mùi thuốc súng: “Vào lửa”, “Báo động”, “Đoàn cao xạ 235 chống máy bay Mỹ bảo vệ cầu Long Biên”, “Bắt kẻ thù phải rơi ngay trên đất Thủ đô”, “Hãy cảnh giác”, “Pháo phòng không bảo vệ Hải Phòng”…
Đất nước hòa bình, giữ vững truyền thống cách mạng của một Đảng viên gương mẫu, ông được giao nhiệm vụ Phó Giám đốcTrung tâm Nhiếp ảnh thuộc Sở Văn hóa Thông tin TP.HCM rồi về nghỉ hưu cuối năm 1993. Năm 2006, tác phẩm “Phúc Tân kêu gọi trả thù” của Nghệ sĩ – Nhà báo, Phóng viên ảnh Vũ Ba được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật. Cho đến nay, bức ảnh báo chí sinh động, giàu tính thời sự này vẫn được đánh giá là một trong những tác phẩm đắt giá bậc nhất về đề tài chiến tranh Việt Nam.
Tận tụy với sự nghiệp cách mạng và nghệ thuật Nhiếp ảnh, ông được Đảng và Hội đồng Nhà nước trao tặng: Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, Huân chương Lao động hạng Nhì, Huân chương Chiến thắng hạng Ba, Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Ba, Huân chương Kháng chiến chống chống Mỹ hạng Nhất, Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp phát triển Nhiếp ảnh Việt Nam, Huy chương Vì sự nghiệp Báo chí Việt Nam và nhiều huy chương cao quý khác…
Với hơn 50 năm cầm máy ảnh, Nghệ sĩ – Chiến sĩ – Nhà báo Vũ Ba đã gắn chặt cuộc đời và sự nghiệp sáng tác ảnh với sự nghiệp cách mạng. Ông cũng là Nghệ sĩ Nhiếp ảnh có cống hiến đặc biệt xuất sắc (Es.VAPA) góp công sáng lập Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam. Với đức tính kiên trung – nghĩa dũng, luôn sâu nặng tình yêu với quê hương đất nước, với lòng say mê nghệ thuật nhiếp ảnh đến tận cuối đời, Nghệ sĩ – Nhà báo, phóng viên ảnh Vũ Ba luôn là niềm tự hào, tấm gương sáng cho giới trẻ trân trọng và noi theo.
Xin thành kính vĩnh biệt!…
Bài:LÊ XUÂN THĂNG
